Geğirme, mide veya yemek borusunda biriken havanın dışarı atılmasıyla oluşan doğal bir reflekstir. Hava yutma, reflü, mide ülseri, stres ve aşırı gaz üretimi gibi durumlar sürekli geğirmeye neden olabilir. Geğirmeyi önlemek için yemekleri yavaş yemek, gazlı içeceklerden kaçınmak, sakız çiğnememek, probiyotik tüketmek ve stres yönetimine dikkat etmek önemlidir. Hamilelikte geğirme hormonel değişimlere bağlı olarak artabilir. Tüp mide ameliyatı sonrası geğirme ise mide hacminin küçülmesiyle daha sık görülebilir. Eğer sürekli geğirme mide bulantısı veya boğazda takılma hissiyle birlikte görülüyorsa, doktora başvurulmalıdır.
Geğirme, mide veya yemek borusunda biriken havanın ağız yoluyla dışarı atılmasıdır. Sindirim sisteminin doğal bir refleksi olan bu durum, genellikle yemek yerken veya gazlı içecekler tüketildiğinde ortaya çıkar. Hava yutma (aerofaji) veya aşırı gaz üretimi, geğirmenin en yaygın nedenlerindendir.
Ara sıra geğirmek normal bir durumdur, ancak sürekli geğirme rahatsız edici olabilir ve altta yatan bir sağlık sorununa işaret edebilir. Eğer geğirme sık sık tekrar ediyor, mide rahatsızlığına veya boğazda takılma hissine neden oluyorsa, altında yatan sebeplerin araştırılması önemlidir.
Geğirmenin Neden Olur?
Geğirme, genellikle mide veya yemek borusunda biriken havanın dışarı atılmasıyla oluşur. Sindirim sistemiyle ilgili bazı durumlar, beslenme alışkanlıkları ve psikolojik etkenler geğirmenin artmasına neden olabilir. Özellikle sürekli geğirme ve mide bulantısı, midede gaz ve geğirme gibi sorunlarla birlikte ortaya çıkıyorsa, altta yatan bir sağlık sorunu olabilir.
Geğirme nedenleri şunlardır:
Hava yutma (Aerofaji),
Karbonatlı içecekler ve beslenme alışkanlıkları,
Reflü ve geğirme,
İrritabl bağırsak sendromu (IBS),
Stres ve psikolojik etkenler,
Mide ülseri,
Helicobacter pylori enfeksiyonu.
Hava Yutma (Aerofaji)
Hava yutma, yemek yerken veya konuşurken farkında olmadan fazla hava alınmasıdır. Hızlı yemek yeme, sakız çiğneme, pipet kullanma ve gazlı içecek tüketimi bu durumu tetikleyebilir. Ayrıca, stres veya anksiyete gibi psikolojik faktörler de kişinin daha fazla hava yutmasına neden olabilir. Fazla hava mideye ulaştığında, vücut bunu dışarı atmak için geğirme refleksini devreye sokar.
Özellikle sürekli geğirme isteği hissediyorsanız, yeme alışkanlıklarınızı gözden geçirmek önemlidir. Yavaş yemek yemek, sakız çiğnemekten kaçınmak ve gazlı içecek tüketimini azaltmak, hava yutmayı önlemeye yardımcı olabilir.
Karbonatlı İçecekler ve Beslenme Alışkanlıkları
Gazlı içecekler, mideye doğrudan karbondioksit gazı girişine neden olur. Bu gazın fazlası dışarı atılmadığında midede gaz ve geğirme şikayetleri ortaya çıkabilir. Ayrıca, fasulye, lahana, soğan ve süt ürünleri gibi bazı gıdalar da sindirim sürecinde aşırı gaz üretimine sebep olabilir.
Daha sağlıklı bir sindirim süreci için gazlı içeceklerden kaçınmak, gaz yapıcı yiyecekleri azaltmak ve yemekleri iyi çiğnemek faydalı olabilir. Özellikle sindirimi kolaylaştıran bitki çayları tüketmek, gazın azalmasına yardımcı olabilir.
Reflü ve Geğirme
Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD), mide asidinin yemek borusuna geri kaçmasıyla oluşur. Bu durum, mide basıncını artırarak geğirmeye neden olabilir. Sürekli geğirme ve boğazda takılma hissi, reflünün en yaygın belirtilerinden biridir. Reflü hastaları genellikle yemeklerden sonra daha fazla geğirme ihtiyacı hissederler.
Reflüyü kontrol altına almak için asitli, baharatlı ve yağlı yiyeceklerden kaçınmak, küçük porsiyonlarla beslenmek ve yemek sonrası hemen yatmamak önerilir. Ayrıca doktor tarafından reçete edilen geğirme için ilaç kullanımı da tedavide etkili olabilir.
İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS)
İrritabl bağırsak sendromu, bağırsak hareketlerinin düzensizleşmesiyle ortaya çıkan kronik bir sindirim sistemi rahatsızlığıdır. IBS hastalarında şişkinlik, aşırı gaz üretimi ve geğirme sık görülür. Özellikle stres, yanlış beslenme ve bağırsak florasındaki dengesizlikler IBS semptomlarını şiddetlendirebilir.
IBS tedavisinde, düşük FODMAP diyeti gibi bağırsak dostu beslenme planları uygulanabilir. Ayrıca probiyotikler ve stres yönetimi teknikleri bağırsak sağlığını destekleyerek geğirme sıklığını azaltabilir.
Stres ve Psikolojik Etkenler
Yoğun stres ve anksiyete, sindirim sistemini doğrudan etkileyerek geğirme refleksini tetikleyebilir. Stres altındayken solunum değişir, kişi farkında olmadan daha fazla hava yutabilir. Bu durum özellikle sürekli geğirme isteği yaşayan kişilerde yaygındır.
Rahatlama teknikleri, derin nefes egzersizleri ve meditasyon gibi yöntemler stresi yönetmeye yardımcı olabilir. Ayrıca, stresin sindirim üzerindeki etkisini azaltmak için düzenli egzersiz yapmak ve sağlıklı beslenmek önemlidir.
Mide Ülseri
Mide ülseri, mide veya onikiparmak bağırsağında meydana gelen yaralardır. Ülser hastalarında mide asidinin artışı nedeniyle şişkinlik, mide yanması ve geğirme sık görülür. Özellikle sürekli geğirme ve mide bulantısı birlikte ortaya çıkıyorsa, mide ülseri ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır.
Mide ülseri tedavisinde, mide asidini dengeleyici ilaçlar kullanılabilir. Asitli ve baharatlı yiyeceklerden kaçınmak, düzenli beslenmek ve doktor önerisiyle mide koruyucu ilaçlar almak ülser semptomlarını hafifletebilir.
Helicobacter Pylori Enfeksiyonu
Helicobacter pylori, mide mukozasında enfeksiyona yol açarak gastrit ve mide ülserine neden olabilen bir bakteridir. Bu enfeksiyon, mide asidini artırarak geğirme, şişkinlik ve mide yanması gibi belirtiler oluşturabilir. Tüp mide ameliyatı sonrası geğirme sorunu yaşayan kişilerde de H. pylori enfeksiyonu araştırılmalıdır.
H. pylori enfeksiyonu, antibiyotik tedavisi ve mide asidini düzenleyici ilaçlarla tedavi edilebilir. Teşhis için mide biyopsisi veya nefes testi yapılması gerekebilir. Enfeksiyonun erken tespiti, mide sağlığının korunması açısından önemlidir.
Sürekli Geğirme Nasıl Geçer?
Sürekli geğirme, genellikle beslenme alışkanlıkları, mide rahatsızlıkları veya stres gibi faktörlerden kaynaklanır. Eğer geğirme sık sık tekrar ediyorsa ve mide rahatsızlıklarıyla birlikte görülüyorsa, altta yatan nedeni belirleyerek tedavi edilmesi önemlidir. Geğirme için ilaç kullanımı bazı durumlarda etkili olabilir, ancak öncelikle yaşam tarzı değişiklikleri ve doğal yöntemler denenmelidir.
Geğirmeyi önlemek için etkili yöntemler şunlardır:
Yemekler yavaş yenmeli ve iyi çiğnenmelidir.
Gazlı içecekler tüketilmemelidir.
Sakız çiğnemekten ve sert şeker tüketiminden kaçınılmalıdır.
Geğirme sürekli hale geldiyse doktora başvurulmalıdır.
Hamilelikte geğirme daha sık görülebilir, bu yüzden hafif ve sindirimi kolay gıdalar tüketmek faydalı olabilir. Eğer geğirme uzun süredir devam ediyorsa, altta yatan bir sağlık sorunu olup olmadığını öğrenmek için bir uzmana danışılmalıdır.
Geğirme Nasıl Önlenir?
Geğirme, mideye fazla hava girmesi veya sindirim sırasında oluşan gazın dışarı atılmasıyla meydana gelir. Geğirmeyi önlemek için beslenme alışkanlıklarında değişiklik yapmak, sindirim sistemini destekleyen gıdalar tüketmek ve bazı günlük alışkanlıklardan kaçınmak faydalı olabilir.
Geğirme şu yollarla önlenebilir:
Yemekler yavaş yenmeli ve iyice çiğnenmelidir.
Gazlı içeceklerden uzak durulmalıdır.
Sakız çiğnemek ve pipetle içecek tüketmek bırakılmalıdır.
Asitli ve baharatlı yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
Düzenli egzersiz yapılmalıdır.
Probiyotik içeren besinler tüketilmelidir.
Stres kontrol altına alınmalıdır.
Geğirme Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Sürekli Geğirme Neden Olur?
Sürekli geğirme, genellikle hava yutma, reflü ve geğirme bağlantısı veya aşırı gaz üretimi gibi sindirim sorunlarından kaynaklanır. Hızlı yemek yeme, gazlı içecek tüketimi ve stres de bu durumu tetikleyebilir. Eğer geğirme uzun süre devam ediyorsa, altta yatan bir sağlık sorunu olup olmadığını anlamak için doktora başvurulmalıdır.
Geğirme Hangi Hastalıkların Belirtisi Olabilir?
Geğirme, reflü, mide ülseri, irritabl bağırsak sendromu (IBS) ve Helicobacter pylori enfeksiyonu gibi sindirim sistemi rahatsızlıklarının belirtisi olabilir. Ayrıca tüp mide ameliyatı sonrası geğirme sorunu yaşayan kişilerde mide hacminin küçülmesi nedeniyle daha sık görülebilir. Eğer geğirme mide yanması, ağrı veya bulantı ile birlikte görülüyorsa, bir uzmana danışmak önemlidir.
Geğirme Nasıl Azaltılır?
Geğirmeyi azaltmak için gazlı içeceklerden kaçınılmalı, yemekler yavaş yenmeli ve iyi çiğnenmelidir. Sakız çiğneme, pipet kullanma gibi hava yutmayı artıran alışkanlıklar bırakılmalıdır. Ayrıca, probiyotik tüketimi ve stres yönetimi sindirim sağlığını destekleyerek geğirmeyi önleyebilir.
Hamilelikte Geğirme Neden Artar?
Hamilelikte geğirme, hormonal değişimler ve büyüyen rahmin mideye baskı yapması nedeniyle artabilir. Progesteron hormonu sindirimi yavaşlatarak mide gazının birikmesine neden olabilir. Küçük ve sık öğünler tüketmek, gaz yapan yiyeceklerden kaçınmak ve dik pozisyonda oturmak bu durumu hafifletebilir.
Geğirme İçin İlaç Kullanmak Gerekir mi?
Geğirme, genellikle beslenme değişiklikleriyle kontrol altına alınabilir, ancak geğirme için ilaç bazı durumlarda gerekli olabilir. Özellikle reflü, mide ülseri veya Helicobacter pylori enfeksiyonu gibi sağlık sorunları varsa, doktor tarafından önerilen ilaçlar kullanılmalıdır. Kendi kendine ilaç kullanmak yerine bir uzmana danışmak en doğru yaklaşımdır.
Yayınlanma Tarihi:3 Şubat 2025 Pazartesi
Güncellenme Tarihi:3 Şubat 2025 Pazartesi
*Bu içeriğin
geliştirilmesinde Tıbbi Direktörlük katkı sağlamıştır.
*Web sitemizdeki bilgiler
kişi ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm
işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Acıbadem Sağlık Grubu'nun
tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.
Her türlü soru, görüş ve önerileriniz için aşağıdaki formdan bizimle iletişime geçebilirsiniz. Talebiniz doğrultusunda Çağrı Merkezi yetkililerimiz size en kısa sürede dönüş yapacaklardır.